De ANWB is een dame van inmiddels 133 jaar oud. Een krasse lady, die sinds haar geboorte in 1883 rijdend, varend en recreërend Nederland vertegenwoordigt. Volgens hoofddirecteur Frits van Bruggen hebben de ANWB en het ministerie van IenM – samen goed voor ruim 350 jaar ervaring – elkaar op dat vlak gevonden. ‘Er wordt wat afgeklaagd in Nederland, en soms is dat ook terecht. Maar tegelijkertijd zeg ik: kijk eens om je heen! We hebben veel om trots op te zijn.’
Frits van Bruggen (1959) ziet de mannen en vrouwen van de Wegenwacht steeds vaker uitrukken. Voor de ANWB hét teken dat de economie in de lift zit en er meer auto’s op de weg zijn. ‘Het is goed dat er de laatste jaren in ons land behoorlijk wat geld naar het rijkswegennet gaat. Zowel qua kilometers in de lengte als meters in de breedte. Investeringen in het wegennet zijn nodig om het groeiende aantal auto's en vrachtwagens op te vangen. Als er nu niets gebeurt, neemt de reistijd met 33% toe de komende vijf jaar.’
Het wordt volgens Van Bruggen ‘een hele toer’ om Nederland mobiel te houden. ‘Het is tijd voor een andere kijk op mobiliteit. Elektrische auto’s en e-bikes veroveren wegen en binnensteden.
Het is soms dringen geblazen en de vraag is of onze huidige infrastructuur wel is berekend op de mobiliteit van de toekomst. Ook de zelfrijdende auto – geloof me: die komt er echt aan – heeft gevolgen voor onze wegen. Daar moeten we rap mee aan de slag.’
‘Ik pleit voor een nationale visie op infrastructuur, waarmee we samen aan nieuwe oplossingen werken. De ANWB doet ook een duit in het zakje. Wij houden in onze hoofdstad (en in Den Haag) een proef met wegenwachten die niet in onze vertrouwde gele auto’s, maar per e-bike en aanhangwagen naar pechgevallen rijden. Voor sommigen is dit misschien een druppel op een gloeiende plaat. Maar geef mij een handvol van dit soort ideeën en je zult zien hoeveel oponthoud en ergernis het scheelt.’
Nadat het aantal verkeersdoden in Nederland jarenlang daalde, steeg dit aantal in 2015. Net als het ministerie van Infrastructuur en Milieu vindt Van Bruggen dat de cijfers omlaag moeten. Hij pleit voor een overkoepelende aanpak.
‘De rijksoverheid moet zoiets belangrijks niet bij lagere overheden leggen. Dat versnippert. Kijk naar de aanpak van terrorisme: dat is een nationale zaak, gezien de grote impact op de samenleving. Dan kies je voor een landelijke aanpak. Ook verkeersveiligheid grijpt diep in. IenM mag dit dossier, wat de ANWB betreft, best meer naar zich toe trekken. Politie en andere organisaties aanmoedigen om ongevallen beter te registreren.’
Naast jongeren zijn ouderen een risicogroep in het verkeer, ziet ook de ANWB. ‘Neem ouderen op de e-bike. Vroeger fietsten de kinderen voorop, gevolgd door papa en mama
en daarachter de grootouders. Nu zoeven opa en oma ver vooruit. Een vergrote mobiliteit, maar ook meer kans op ongelukken. Een helm verplicht stellen, zit niet in onze fietscultuur. Maar het zou wel goed zijn de zeer hoge snelheden die zo’n fiets kan halen, te begrenzen.’
Ook op het wegennet is verbetering mogelijk, vindt Van Bruggen. De ANWB onderzocht met behulp van de EuroRAP methode hoe veilig de provinciale wegen zijn. ‘Ruim 8.000 kilometer provinciale weg hebben we geanalyseerd, 63% van die wegen bleek niet veilig genoeg. Provincies kunnen dit aangrijpen om te werken aan veiliger wegen. En eigenlijk zou je op die manier ook de rijkswegen moeten onderzoeken. Die kunnen ook vast veiliger. In 40% van de verkeersongevallen op snelwegen betreft het een éénzijdig ongeval. En ieder verkeersslachtoffer is er één te veel.’
Meer veiligheid op wegen en straten, vlot doorstromend verkeer met een voorspelbare reisverwachting, beter en efficiënt gebruik van de beschikbare infrastructuur. De oplossingen voor morgen ontstaan vaak door buiten de gebaande paden te denken. Het credo van Van Bruggen: ‘Als de techniek beschikbaar is, gebruik die dan ook.’
‘Ik ben een redelijke techfreak. Ik geloof dat techniek voor comfort en veiligheid kan zorgen. Auto’s zijn rijdende computers geworden. Iedere gereden meter, iedere handeling aan het stuur kunnen we monitoren: rijden we zuinig, efficiënt, veilig? Engeland is al ver met het verzamelen van deze data. Daar betalen automobilisten die aantoonbaar veiliger rijden minder verzekeringspremie. Dat kan hier ook! De ANWB is daarom een soortgelijk initiatief gestart, wat kan leiden tot veiliger rijgedrag. Onze partners op het terrein van verkeersveiligheid reageren positief.
Absolute voorwaarde is wel oog te hebben voor privacy en veiligheid. Gegevens mogen niet in verkeerde handen vallen.’
Als fervent wandelaar ziet de ANWB-hoofddirecteur ook een andere, belangrijke vernieuwing. ‘Via het project Beleef de Deltaroute hebben de ANWB en het ministerie door middel van wandel- en fietspaden de Deltawerken toegankelijk gemaakt. Recreanten kunnen zo de iconen van het Nederlandse landschap nog beter ‘beleven’. Een belangrijke vernieuwing, een prachtvoorbeeld van goed samenwerken! Persoonlijk zou ik dit ook willen voor het IJsselmeer- en rivierengebied. En dan niet eerst ellenlange haalbaarheidsstudies en rapporten schrijven, maar – als het kan – gewoon doen. Zonder papierwinkel, samen met IenM in de toekomst wat sneller dit soort mooie initiatieven starten!’
IenM’s uitvoerende onderdeel, Rijkswaterstaat (RWS), werd geboren in 1798. De ANWB telt 133 lentes. Samen hebben ze maar liefst
350 jaar ervaring.
Bond en ministerie hebben altijd goed samengewerkt, schetst van Bruggen, die persoonlijk ook een historische band heeft met RWS. ‘Mijn grootvader – en naamgenoot – werkte voor RWS en ontwierp onder andere de A28. Nu zit ik bij de bond, maar de link is er nog steeds. Weginspecteurs van RWS en onze wegenwachters kennen elkaar; ze zijn er allebei voor de weggebruiker en komen elkaar vaak tegen.’
En natuurlijk volgt de bond IenM kritisch. ‘Alles wat ‘Den Haag’ bedenkt, heeft gevolgen voor onze 4,3 miljoen leden. Wij zijn niet kritisch voor de bühne, maar omdat we écht willen meedenken.’
Van Bruggen hoort vaak kritische geluiden over ‘Den Haag’. ‘Er wordt wat af geklaagd en ik geef toe, soms terecht. Maar tegelijkertijd zeg ik: we hebben het hier goed voor elkaar. Kijk eens om je heen! Er is veel om trots op te zijn: we hebben een prima wegenstelsel en een goed OV-netwerk.’
Ondanks haar leeftijd is de bond nog steeds bij de tijd. ‘We zijn een toekomstgerichte organisatie die haar erfgoed koestert en tegelijkertijd met twee benen in de digitale samenleving staat. We kijken goed naar ontwikkelingen in het buitenland. Londen kent slimme paden voor tweewielers en Singapore bundelt het verkeersmanagement op spoor- en autowegen voor een betrouwbare reisverwachting. Je hoeft niet alles zelf te bedenken. Kijk om je heen, zie wat goed is voor Nederland en help het van de grond komen. Wij willen graag dat klankbord zijn.’
